فروش فزاینده
اختیار معامله نوعی قرارداد مالی است که به خریدار این امکان را می‌دهد تا در زمان مشخصی، دارایی موردنظر را با قیمتی تعیین‌شده خریداری یا به فروش برساند، بدون آنکه ملزم به انجام این معامله باشد. این ابزار مالی در دو نوع اختیار خرید (Call Option) و اختیار فروش (Put Option) ارائه می‌شود. اختیار خرید به دارنده آن اجازه می‌دهد که دارایی را با قیمت توافق‌شده خریداری کند، در حالی که اختیار فروش امکان فروش دارایی را در قیمت مشخصی فراهم میکند. سرمایه‌گذاران از این ابزار برای پوشش ریسک نوسانات بازار (هجینگ) یا به عنوان یک استراتژی سرمایه‌گذاری استفاده می‌کنند.
در این میان، فروش فزاینده به معنای افزایش تعداد موقعیت‌های فروش در اختیار معامله است، بدون آنکه معامله‌گر از پیش موقعیت خریدی داشته باشد. این روش به سرمایه‌گذاران فرصت کسب سود از نوسانات بازار را می‌دهد، اما در عین حال، ریسک‌های بالایی را به همراه دارد. در صورت پیش‌بینی نادرست حرکت بازار، زیان‌های قابل‌توجهی ممکن است متوجه معامله‌گر شود. به همین دلیل، بهره‌گیری از این استراتژی نیازمند دانش کافی، تحلیل دقیق و مدیریت ریسک مؤثر است.
مفهوم فروش فزاینده
فروش فزاینده یا اصطلاحا خالی فروشی که معادل انگلیسی آن"NAKED" می‌باشد در زمینه اختیارهای معامله به اقدام مشتریان برای ایجاد یا افزایش تعداد موقعیت‌های فروش اشاره دارد، بدون اینکه در ابتدا موقعیت خرید داشته باشند. این استراتژی در مواقع مختلف با اهداف مختلفی انجام می‌شود که در ادامه به صورت کامل با این اهداف آشنا خواهیم شد.
در فروش فزاینده، مشتری می‌تواند با باز کردن موقعیت فروش، اختیار خرید یا اختیار فروش دارایی را با قیمت معین و برای دوره زمانی مشخص به دیگران واگذار کند. در واقع، مشتری این پیش‌بینی را میکند که بازار طوری عمل کند که اختیارهایی که او در آن ها خالی فروشی داشته است، سوخت شوند و او با تصاحب پریمیوم های دریافتی صاحب سود شود. این نوع فعالیت می‌تواند در استراتژی های مختلف مؤثر باشد، زیرا ممکن است فرصت‌های زیادی برای کسب سود فراهم کند.
فروش فزاینده همچنین دارای ریسک‌های قابل توجهی می‌باشد، زیرا پیش‌بینی نادرست حرکت بازار می‌تواند منجر به زیان‌های سنگین شود؛ در واقع چون فروشنده دارای تعهدی مبنی بر انجام وظیفه خود می‌باشد و در عمل ممکن است سرمایه و دارایی پایه مورد نیاز برای انجام تعهد را نداشته باشد می‌تواند آسیب جدی ببیند، بنابراین، اتخاذ این روش نیازمند تحلیل دقیق و مدیریت ریسک مناسب است.
فرض کنید شخصی هیچ تجربه‌ای در بازار اختیارهای معامله ندارد و در اولین اقدام خود، 10 اختیار خرید خودرو خریداری میکند. پس از مدتی، متوجه می‌شود که بازار در حال ریزش است و بر این اساس تصمیم می‌گیرد که 15 اختیار خرید خودرو را بفروشد. در این حالت، او با فروختن 15 اختیار خرید، در واقع 5 قرارداد بیشتر از تعداد قراردادهای موجود خود فروخته است. این اقدام به نوعی فروش فزاینده یا خالی فروشی شناخته می‌شود، زیرا این فرد بدون داشتن تعداد موقعیت خرید کافی، اقدام به فروش قراردادهایی کرده که در واقع در اختیارش نیست. این استراتژی می‌تواند بسیار پرریسک باشد، زیرا اگر بازار برخلاف انتظار فرد حرکت کند، او ممکن است با زیان‌های قابل توجهی مواجه شود.
انواع حالت ها؛ خرید و فروش کاهنده و فزاینده
انواع خرید و فروش‌ها به چهار دسته تقسیم می‌شوند: خرید فزاینده، خرید کاهنده، فروش فزاینده و فروش کاهنده. در ادامه با هر یک از این موارد آشنا می‌شویم.
-خرید فزاینده
این نوع معاملات به معنای ایجاد یا افزایش موقعیت‌های خرید در قراردادهای اختیار خرید یا اختیار فروش است .به‌عنوان مثال، فرض کنید فردی، قرارداد اختیار خرید با نماد «ضهرم» را با قیمت اعمال 2000 ریال و مبلغ پرمیوم 1000 ریال خریداری میکند. در صورتی که قیمت سهم به بالای 21000 ریال افزایش یابد، خریدار قادر است سهم را به قیمت اعمال 20000 ریال خریداری کرده و سپس آن را در بازار به قیمت بالاتر بفروشد. سود این معامله به تفاوت بین قیمت فروش سهم و مجموع هزینه‌ای که شامل قیمت اعمال و پرمیوم پرداختی است، بستگی دارد.
اما اگر قیمت سهم از 20000 ریال فراتر نرود، ضرر مشتری تنها به مبلغ پرمیوم پرداختی محدود می‌شود و او هیچ‌گونه خسارت اضافی دیگری متوجه نخواهد شد. این نوع معاملات به افراد این امکان را می‌دهد که به‌صورت هدفمند از افزایش یا کاهش قیمت‌ها بهره‌برداری کنند.
-خرید کاهنده
خرید کاهنده به نوعی از معاملات اطلاق می‌شود که در آن فردی با داشتن موقعیت باز فروش، با خرید قرارداد اختیار خرید یا اختیار فروش، می‌تواند تعداد موقعیت‌های باز خود را کاهش دهد یا آن‌ها را ببندد. این اقدام به او این امکان را می‌دهد که تعهدات قبلی خود را از بین ببرد و از ریسک‌های احتمالی بکاهد. به‌عنوان مثال، فرض کنید فردی، یک قرارداد اختیار فروش برای نماد «ضخود» را با قیمت اعمال 3000 ریال و مبلغ پرمیوم 300 ریال دارد. پس از ریزش قیمت سهم، پریمیوم اختیار معامله آن کاهش می‌یابد و فرد می‌تواند با خرید یک اختیار خرید در همین نماد با پریمیوم 15 ریال، موقعیت فروش خود را کاهش دهد.
با این کار، او به طور مؤثری از تعهدات پیشین خود خارج می‌شود و ریسک کاهش بیشتر قیمت محصول را مدیریت میکند. این استراتژی به معامله‌گران اجازه می‌دهد تا انعطاف‌پذیری بیشتری داشته باشند.
-فروش فزاینده
فروش فزاینده به معنای آن است که مشتری بدون آنکه موقعیت اختیار باز داشته باشد، اقدام به ایجاد «موقعیت فروش» کرده یا تعداد موقعیت‌های باز فروش خود را افزایش دهد. در این نوع از معاملات، ریسک برای معامله‌گر نامحدود و سود او محدود است. برای مثال، فرض کنید یک مشتری قرارداد اختیار خرید برای نماد «ضهرم» را با قیمت اعمال 20000 ریال و پرمیوم 1000 ریال بفروشد. در این حالت، سود مشتری تنها به میزان پرمیوم دریافتی محدود خواهد بود. اگر قیمت سهم به بالای 20000 ریال افزایش یابد، مشتری ممکن است مجبور شود که در برابر تقاضای خریدار به اجرای قرارداد اقدام کند و ممکن است بدون داشتن دارایی پایه مورد نیاز یا وجه کافی مجبور به اجرای تعهدات خود شود.
این سناریو می‌تواند منجر به زیان‌های بیشتری شود زیرا سقف ضرر برای فروشنده قرارداد نامحدود است و او ممکن است دچار خسارات فراوانی گردد. بنابراین، فروش فزاینده یک استراتژی پرخطر است که نیاز به تحلیل و مدیریت ریسک دقیق دارد.
-فروش کاهنده
فروش کاهنده به نوعی از معاملات اطلاق می‌شود که در آن فردی با داشتن موقعیت باز خرید، با فروش قرارداد اختیار خرید یا اختیار فروش، می‌تواند تعداد موقعیت‌های باز خود را کاهش دهد یا آن‌ها را ببندد. این عمل به او این امکان را می‌دهد که تعهدات قبلی خود را از بین ببرد و از ریسک‌های ناشی از نوسانات بازار بکاهد. به‌عنوان مثال، فرض کنید فردی یک قرارداد اختیار خرید برای نماد «ضخود» را با قیمت اعمال 3000 ریال و مبلغ پرمیوم 300 ریال در اختیار دارد.
اگر قیمت سهم به شدت کاهش یابد و پریمیوم اختیار معامله نیز تحت تأثیر قرار گیرد، او می‌تواند با فروش یک اختیار خرید در همین نماد، موقعیت خرید خود را کاهش دهد. با این کار، او به طور مؤثری از تعهدات پیشین خود خارج می‌شود و ریسک کاهش بیشتر قیمت سهم را مدیریت میکند. این استراتژی به معامله‌گران این امکان را می‌دهد که آرامش بیشتری داشته باشند و با کاهش ریسک‌های مواجهه با ضرر یا خطر احتمالی کاهش و یا از بین رفتن سود های فعلی، به تصمیم‌گیری‌های بهتری بپردازند. در واقع، فروش کاهنده، ابزاری مؤثر برای مدیریت ریسک و حفظ سرمایه در شرایط مختلف بازار به حساب می‌آید.
شرایط فعالسازی فروش فزاینده در اختیار معامله
در ابتدا قبل از هر چیزی نیاز است بدانید فرایند فروش فزاینده از جمله ابزارهای جذاب در بازارهای مالی است که در تمامی کارگزاری‌ها در دسترس نیست. خوشبختانه، کارگزاری گنجینه سپهر پارت به‌خوبی این فرآیند را ارائه می‌دهد و به مشتریان این امکان را می‌دهد که از آن به‌عنوان ابزاری برای پیاده‌سازی استراتژی‌های مختلف معاملاتی استفاده کنند. برای انجام عملیات فروش فزاینده، شرایط خاصی وجود دارد. برای فروش فزاینده اختیار خرید، مشتری باید ارزش پرتفوی بالای 100 میلیون تومان داشته باشد. در مقابل، برای فروش فزاینده اختیار فروش، نیاز به داشتن ارزش پرتفوی بالای 500 میلیون تومان است.
این شرایط باعث می‌شود که معامله‌گران با توانمندی مالی کافی، به این شیوه از معاملات دسترسی داشته باشند و بتوانند ریسک‌های احتمالی را مدیریت کنند. اگر به دنبال بهره‌برداری از این فرصت‌های معاملاتی هستید، می‌توانید با استفاده از لینک ثبت‌نام ارائه شده، به کارگزاری گنجینه سپهر پارت ملحق شوید. ثبت‌نام در این کارگزاری به شما امکان می‌دهد که از خدمات و ابزارهای متنوعی بهره‌مند شوید و به‌طور مؤثری در بازار سرمایه فعالیت کنید. به‌این‌ترتیب، می‌توانید با استفاده از استراتژی‌های متنوع، به‌صورت کاملاً سنجیده از این فرصت‌ها نهایت بهره را ببرید.
انواع وجه تضمین و مبالغ لازم برای انجام فروش فزاینده
وجه تضمین یکی از مفاهیم حیاتی در بازارهای مالی و به‌ویژه در معاملات فروش فزاینده است که مدیریت سرمایه‌گذاری بهینه را تسهیل میکند. درک این مفهوم برای معامله‌گران بسیار مهم است، زیرا به آن‌ها کمک میکند تا پیش‌بینی‌های مالی دقیقی از موقعیت‌های خود داشته باشند و ریسک‌های احتمالی را بهتر مدیریت کنند. در این زمینه، به بررسی انواع وجه تضمین خواهیم پرداخت.
-وجه تضمین اولیه
وجه تضمین اولیه به مبلغی اطلاق می‌شود که در ابتدای ورود به معامله فروش فزاینده، از حساب معاملاتی شما بلوکه می‌شود. این مبلغ به‌عنوان وثیقه برای تأمین ملزومات مالی معامله در نظر گرفته می‌شود. به عبارتی، این وجه تضمین، نشان‌دهنده تعهد شما به انجام معامله است و بخشی از پشتوانه مالی شما را برای انجام معامله تضمین میکند.
-وجه تضمین لازم
از طرف دیگر، وجه تضمین لازم هر روز پس از اتمام معاملات، بر اساس قیمت پایانی محاسبه می‌شود. این مبلغ به‌صورت روزانه متناسب با تغییرات قیمت دارایی در بازار تغییر میکند. اگر قیمت پایانی دارایی افزایش یابد، وجه تضمین لازم ممکن است افزایش یابد و معامله‌گر ملزم به تأمین مابه‌التفاوت آن باشد. به همین ترتیب، اگر قیمت کاهش یابد، ممکن است وجه تضمین لازم کاهش یابد.
-حداقل وجه تضمین
حداقل وجه تضمین معادل 70 درصد وجه تضمین لازم است. در پایان هر روز معاملاتی، وجه تضمین لازم بر اساس قیمت پایانی قرارداد محاسبه می‌شود و 70 درصد از آن به عنوان حداقل وجه تضمین در نظر گرفته می‌شود. اگر مقدار وجه تضمین اولیه‌ای که از حساب مشتری بلوکه شده کمتر از این حداقل مقدار باشد، کارگزاری موظف است اخطاریه افزایش وجه تضمین را صادر کند. هدف از این اقدام، اطمینان از تامین مالی کافی برای حفظ موقعیت‌های معاملاتی و کاهش ریسک‌های مالی ناشی از نوسانات بازار است.
-وجه تضمین جبرانی
وجه تضمین جبرانی وجه نقدی است که مشتری پس از دریافت اخطار افزایش وجه تضمین باید به حساب خود نزد کارگزار واریز کند. هدف از این واریز، افزایش مقدار وجه تضمین مشتری به سطح مورد نیاز است تا از حالت اخطار خارج شود. به عبارت دیگر، هنگامی که قیمت دارایی تحت تأثیر نوسانات بازار قرار می‌گیرد و وجه تضمین لازم به میزان مشخصی افزایش می‌یابد، مشتری موظف است تا این مبلغ اضافی را تأمین کند تا بتواند موقعیت خود را حفظ کند و از بسته شدن ناگهانی معامله جلوگیری کند. این فرآیند به کارگزاری کمک میکند که ریسک‌های مالی ناشی از نوسانات قیمت را مدیریت و کنترل کند.
انواع وضعیت حساب مشتقه؛ مفاهیم مورد نیاز برای بعد از فروش فزاینده
در ادامه، به بررسی انواع وضعیت‌های مختلف حساب مشتریان در بازارهای مالی و تأثیر آن‌ها بر معاملات می‌پردازیم. درک این وضعیت‌ها کمک میکند تا معامله‌گران با شناخت بهتر شرایط مالی خود، به‌طور مؤثری ریسک‌ها را مدیریت کرده و تصمیمات مناسبی برای حفظ و افزایش سرمایه خود اتخاذ کنند. هر وضعیت می‌تواند تأثیر مستقیمی بر استراتژی‌های معاملاتی و میزان آینده سرمایه‌گذاری داشته باشد.
-وضعیت عادی (Normal)
در این حالت، وجه تضمین موجود در حساب مشتری برابر یا بیشتر از وجه تضمین لازم است و شرایط معاملاتی مناسب می‌باشد.
-وضعیت در خطر (At Risk)
در این وضعیت، وجه تضمین موجود در حساب بین 70 تا 100 درصد از وجه تضمین لازم قرار دارد. در این حالت، مشتری اخطاریه‌ای برای افزایش وجه تضمین دریافت نخواهد کرد، اما وضعیت حساب او در خطر خواهد بود.
-وضعیت اخطار وجه تضمین (Call Margin)
در این حالت، وجه تضمین موجود در حساب کمتر از 70 درصد از وجه تضمین لازم است. در این شرایط، مشتری اخطاریه‌ای برای افزایش وجه تضمین دریافت میکند و باید موجودی وجه تضمین خود را حداقل به 70 درصد از وجه تضمین لازم برساند.
این دسته‌بندی وضعیت‌های مختلف وجه تضمین به معامله‌گران کمک میکند تا بر اساس شرایط موجود در حساب خود، اقدامات لازم را برای مدیریت ریسک‌های مالی انجام دهند.
مزایا و معایب فروش فزاینده
در ادامه به بررسی مزایا و معایب فروش فزاینده خواهیم پرداخت. این استراتژی معاملاتی، فرصت‌های سودآوری را در بازارهای مختلفی ایجاد میکند، اما در عین حال ریسک‌های قابل توجهی را برای سرمایه‌گذاران به همراه دارد که باید مدنظر قرار گیرد.
فرصت‌های سودآوری در بازارهای نزولی
فروش فزاینده به معامله‌گران این امکان را می‌دهد که در شرایطی که بازار و قیمت‌ها در حال کاهش هستند، از افت قیمت سود ببرند. این موضوع به‌ویژه برای بازارهای نزولی یک استراتژی کلیدی است.
مزایا
-استفاده از هیجانات بازار
فروش فزاینده به معامله‌گران این امکان را می‌دهد تا از هیجانات بالای بازار بهره‌برداری کنند، به‌خصوص زمانی که قیمت‌ها به طرز غیرمنصفانه‌ای افزایش یا کاهش یافته‌اند. این استراتژی به آن‌ها اجازه می‌دهد تا با فروش دارایی‌هایی که در اختیار ندارند، از افت یا افزایش احتمالی قیمت‌ها سود ببرند و بهره‌مند شوند.
-امکان استفاده از استراتژی های مختلف
فروش فزاینده این امکان را فراهم میکند که بسیاری از استراتژی‌های اختیار معامله به‌کار گرفته شوند. این استراتژی به معامله‌گران اجازه می‌دهد تا از نوسانات بازار نهایت استفاده را ببرند و با ایجاد پوزیشن‌های فروش، ریسک خود را مدیریت کنند. همچنین، فروش فزاینده می‌تواند به تقویت استراتژی‌های ترکیبی کمک کرده و فرصت‌های بیشتری را برای سودآوری ایجاد کند.
معایب
-ریسک نامحدود
یکی از بزرگ‌ترین معایب فروش فزاینده، ریسک نامحدود آن است. بر خلاف خرید سهام که بالاترین زیان ممکن صفر است (زیرا قیمت نمی‌تواند کمتر از صفر باشد)، در فروش فزاینده، قیمت یک دارایی می‌تواند به طور نظری به سمت بی‌نهایت افزایش یابد، که این به معامله‌گر خسارت‌های غیرقابل جبرانی وارد میکند.
-نیاز به وجه تضمین
در فروش فزاینده، مبلغی تحت عنوان وجه تضمین در حساب کارگزاری بلوکه می‌شود. این امر می‌تواند منجر به هزینه فرصت برای سرمایه‌گذاران شود، زیرا مبلغ بلوکه‌شده امکان سرمایه‌گذاری در فرصت‌های دیگر را محدود میکند. در نتیجه، سرمایه‌گذاران باید توجه داشته باشند که این هزینه‌ها می‌توانند به‌طور چشمگیری بر سودآوری نهایی آن‌ها تأثیر بگذارند.
نتیجه گیری
فروش فزاینده در اختیارهای معامله، اگرچه استراتژی‌ای پرریسک محسوب می‌شود، اما در صورت استفاده صحیح می‌تواند به معامله‌گران امکان بهره‌برداری از نوسانات بازار و افزایش سود را بدهد. این روش علاوه بر ایجاد فرصت‌های متنوع سرمایه‌گذاری، به مدیریت ریسک و تنوع‌بخشی سبد سرمایه نیز کمک میکند. با این حال، نیاز به وجه تضمین و ریسک نامحدود از جمله چالش‌های آن است. در این میان، کارگزاری گنجینه سپهر پارت با ارائه امکانات تخصصی، شرایط مناسبی را برای اجرای این استراتژی فراهم کرده است و معامله‌گران می‌توانند با دانش کافی، از این فرصت‌ها به بهترین شکل بهره ببرند.
سوالات متداول
1.اختیار معامله چیست و چه انواعی دارد؟
اختیار معامله یک قرارداد مالی است که به خریدار این امکان را می‌دهد تا دارایی موردنظر را با قیمت مشخصی خریداری یا بفروشد، بدون اینکه ملزم به انجام معامله باشد. این ابزار مالی به دو نوع اختیار خرید (Call Option) و اختیار فروش (Put Option) تقسیم می‌شود. اختیار خرید به دارنده این امکان را می‌دهد که دارایی را با قیمت توافق‌شده خریداری کند، درحالی‌که اختیار فروش به او اجازه می‌دهد که دارایی را در قیمت مشخصی بفروشد.
2.فروش فزاینده در اختیار معامله به چه معناست؟
فروش فزاینده یا خالی فروشی (Naked Selling) زمانی رخ می‌دهد که معامله‌گر بدون داشتن موقعیت خرید قبلی، اقدام به ایجاد یا افزایش موقعیت فروش در اختیار معامله میکند. این استراتژی می‌تواند سودآور باشد، اما ریسک بالایی نیز دارد، زیرا اگر بازار برخلاف پیش‌بینی معامله‌گر حرکت کند، ممکن است زیان‌های سنگینی متحمل شود.
3.چه تفاوتی بین خرید و فروش فزاینده و کاهنده وجود دارد؟
خرید فزاینده: افزایش تعداد موقعیت‌های خرید در اختیار معامله.
خرید کاهنده: بستن یا کاهش موقعیت‌های خرید قبلی برای کاهش ریسک.
فروش فزاینده: ایجاد یا افزایش موقعیت‌های فروش بدون داشتن موقعیت خرید قبلی.
فروش کاهنده: بستن یا کاهش موقعیت‌های فروش قبلی برای کاهش تعهدات مالی.
4.برای انجام فروش فزاینده در اختیار معامله چه شرایطی لازم است؟
برای انجام فروش فزاینده اختیار خرید، معامله‌گر باید دارای پرتفوی حداقل 100 میلیون تومان باشد. اما برای فروش فزاینده اختیار فروش، میزان پرتفوی لازم 500 میلیون تومان تعیین شده است. این شرایط برای مدیریت ریسک و جلوگیری از زیان‌های سنگین معامله‌گران اعمال می‌شود.
