تقسیم بندی اختیار بر اساس آمریکایی و اروپایی

تقسیم بندی اختیار بر اساس آمریکایی و اروپایی

مقدمه

در بازارهای مالی، ابزارهای مشتقه متنوعی برای مدیریت ریسک، سرمایه‌گذاری و سودآوری طراحی شده‌اند که یکی از آن‌ها قرارداد اختیار معامله (Option) است. این قراردادها، به خریداران اجازه می‌دهند تا در آینده دارایی معینی را با قیمتی مشخص بخرند یا بفروشند، بدون آنکه الزامی برای انجام این کار داشته باشند. یکی از تقسیم‌بندی‌های کلیدی در این نوع قراردادها، مربوط به زمان اجرای اختیار است که به دو سبک آمریکایی و اروپایی انجام می‌شود.
قراردادهای اختیار معامله آمریکایی به دارندگان این امکان را می‌دهند که در هر زمان قبل از سررسید از حق خرید یا فروش خود استفاده کنند، در حالی که در سبک اروپایی، اختیار فقط در تاریخ سررسید قابل اجراست. این تفاوت زمانی ممکن است تأثیر قابل‌توجهی بر استراتژی معاملاتی، میزان ریسک و سودآوری معامله‌گران داشته باشد.

معرفی اختیار معامله (Option Trading)

اختیار معامله یا Option Trading یکی از ابزارهای مالی مهم در بازار سرمایه است که در دسته قراردادهای مشتقه قرار می‌گیرد. این قراردادها به خریدار اختیار می‌دهند، نه الزام، تا در تاریخی مشخص در آینده، دارایی خاصی را با قیمت از پیش تعیین‌شده خریداری یا به فروش برساند. نکته مهم اینجاست که برخلاف قراردادهای معمول، صاحب اختیار معامله الزامی برای اجرای معامله ندارد و تنها در صورتی که معامله به نفع او باشد، از این حق استفاده می‌کند. در مقابل، برای به دست آوردن این حق، مبلغی به عنوان «پرمیوم» یا هزینه اختیار به فروشنده پرداخت می‌شود.

این ابزار مالی به معامله‌گران اجازه می‌دهد تا با کنترل ریسک و برنامه‌ریزی دقیق، استراتژی‌های معاملاتی خود را گسترش دهند. قرارداد اختیار معامله در دو نوع اصلی عرضه می‌شود: اختیار خرید (Call Option) و اختیار فروش (Put Option). در ادامه هر یک از این دو نوع را با جزئیات بررسی می‌کنیم.

-اختیار خرید (Call Option)

قرارداد اختیار خرید به دارنده این حق را می‌دهد که دارایی مشخصی را در تاریخ معینی در آینده و با قیمتی از پیش تعیین‌شده، خریداری کند. به عبارت دیگر، دارنده این قرارداد امیدوار است قیمت دارایی در آینده از قیمت توافق‌شده (قیمت اعمال) بالاتر برود. در این حالت، اجرای قرارداد سودآور خواهد بود.

میزان ریسکی که خریدار این نوع از قرارداد متحمل می‌شود، محدود به مبلغ پرمیومی است که برای دریافت این اختیار پرداخت کرده است. از سوی دیگر، پتانسیل سود در صورت افزایش قیمت دارایی می‌تواند نامحدود باشد. تاریخ انقضای این قراردادها ممکن است کوتاه‌مدت (مثلاً یک ماهه) یا بلندمدت (تا یک سال یا بیشتر) باشد.

-اختیار فروش (Put Option)

در مقابل، اختیار فروش به خریدار این اجازه را می‌دهد که دارایی پایه را در تاریخ مشخص در آینده با قیمتی توافق‌شده به فروش برساند. در این حالت، سرمایه‌گذار انتظار دارد که قیمت دارایی در بازار کاهش یابد. اگر قیمت دارایی پایین‌تر از قیمت اعمال باشد، اجرای قرارداد باعث سودآوری خواهد شد.

اختیار فروش، ابزاری محافظتی برای دارندگان دارایی نیز محسوب می‌شود، زیرا به آن‌ها امکان می‌دهد تا در صورت افت بازار، دارایی خود را با قیمت بالاتری به فروش برسانند. در بدترین حالت، اگر قیمت دارایی از قیمت اعمال بیشتر باشد، اختیار فروش بی‌ارزش شده و تنها پرمیوم پرداختی به عنوان زیان در نظر گرفته می‌شود.

تفاوت بین سبک آمریکایی و اروپایی

قراردادهای اختیار معامله از نظر زمان‌بندی اعمال به دو دسته کلی تقسیم می‌شوند: سبک آمریکایی و سبک اروپایی.

-اختیار معامله به سبک آمریکایی

در سبک آمریکایی، دارنده قرارداد می‌تواند در هر زمان تا پیش از تاریخ سررسید، اختیار خود را اعمال کند. این انعطاف‌پذیری باعث می‌شود تا این نوع قرارداد محبوبیت بیشتری داشته باشد. اکثر اختیار معامله‌های مرتبط با سهام و صندوق‌های قابل معامله (ETF) به سبک آمریکایی هستند. سرمایه‌گذاران می‌توانند در صورت تمایل، پیش از سررسید نیز با فروش قرارداد، از موقعیت خود خارج شوند.

در پایان زمان معاملات در سومین جمعه ماه سررسید، اگر قرارداد در سود باشد (یعنی قیمت بازار با اجرای اختیار برای دارنده سود به همراه دارد)، به‌طور خودکار اعمال می‌شود، مگر اینکه دارنده بخواهد جلوی این کار را بگیرد. قیمت تسویه در این نوع قرارداد برابر با قیمت پایانی دارایی در آخرین روز معاملاتی است.

-اختیار معامله به سبک اروپایی

در سبک اروپایی، دارنده قرارداد فقط در تاریخ سررسید می‌تواند از اختیار خود استفاده کند. برخلاف سبک آمریکایی، هیچ امکانی برای اعمال زودتر از سررسید وجود ندارد. این محدودیت باعث می‌شود تا تحلیل و برنامه‌ریزی دقیق‌تری برای استفاده از این نوع قرارداد لازم باشد.

اختیار معامله‌های اروپایی معمولاً برای شاخص‌های بزرگ مانند S&P 500 استفاده می‌شوند. معاملات این قراردادها یک روز زودتر، یعنی در پایان روز پنج‌شنبه قبل از سومین جمعه سررسید متوقف می‌شود.

قیمت تسویه در سبک اروپایی، با میانگین قیمت‌ گشایش دارایی‌های شاخص پایه در ساعات مختلف روز جمعه محاسبه می‌شود. این مسئله باعث می‌شود قیمت تسویه نهایی از قیمت‌های لحظه‌ای شاخص در بازار قابل پیش‌بینی نباشد، در نتیجه ریسک‌های خاصی در این نوع از معاملات وجود دارد که باید مورد توجه سرمایه‌گذاران قرار گیرد.

مزایا و کاربردهای اختیار معامله

اختیار معامله ابزار منعطفی برای سرمایه‌گذاران با اهداف مختلف است:

-پوشش ریسک (Hedging):

سرمایه‌گذاران می‌توانند با خرید اختیار فروش، از دارایی‌های خود در برابر کاهش قیمت محافظت کنند.

-سودآوری در بازارهای نزولی یا صعودی:

با استفاده از استراتژی‌های مختلف آپشن مانند خرید Call در بازار صعودی و خرید Put در بازار نزولی، معامله‌گران می‌توانند در جهت‌های مختلف بازار سود کسب کنند.

-درآمدزایی از پرمیوم:

فروشنده‌های اختیار معامله می‌توانند با فروش آپشن و دریافت پرمیوم، درآمد ایجاد کنند. البته این روش نیازمند تحلیل دقیق و مدیریت ریسک است.

-استفاده از اهرم مالی:

چون هزینه خرید یک اختیار بسیار کمتر از خرید مستقیم دارایی پایه است، آپشن‌ها می‌توانند سودآوری بالاتری نسبت به سرمایه‌گذاری مستقیم در صورت تحلیل صحیح داشته باشند.

سخن پایانی

درک تفاوت بین قراردادهای اختیار معامله به سبک آمریکایی و اروپایی، برای هر سرمایه‌گذاری که به دنبال بهره‌گیری از این ابزارهاست، ضروری است. سبک آمریکایی، انعطاف‌پذیری بیشتری ارائه می‌دهد، اما ممکن است هزینه پرمیوم بالاتری داشته باشد؛ در حالی که سبک اروپایی، ساختاریافته‌تر است و برای برخی استراتژی‌های خاص مناسب‌تر خواهد بود.
 انتخاب سبک مناسب به اهداف مالی، میزان ریسک‌پذیری و زمان‌بندی سرمایه‌گذار بستگی دارد. برای بهره‌مندی بهتر از این بازار پیچیده و تخصصی، بهره‌گیری از خدمات مشاوره‌ای کارگزاری‌های معتبر امری حیاتی است. کارگزاری گنجینه با ارائه آموزش‌های تخصصی، تحلیل‌های به‌روز و پشتیبانی حرفه‌ای، به معامله‌گران کمک می‌کند تا با آگاهی کامل و اطمینان بیشتر وارد دنیای قراردادهای اختیار معامله شوند.

سوالات متداول