استراتژی پروانه آهنی (lron butterfly) چیست؟

مقدمه

استراتژی پروانه آهنی (Iron Butterfly) یکی از روش‌های شناخته‌شده و کارآمد در معاملات بازار اختیار معامله است که برای شرایط خنثی و کم‌نوسان طراحی شده است. معامله‌گران زمانی از این استراتژی استفاده می‌کنند که انتظار دارند قیمت دارایی پایه در یک محدوده مشخص باقی بماند و از آن خارج نشود. Iron Butterfly نسخه‌ای تکامل‌یافته از استراتژی‌های نوسانی مانند استرادل و استرانگل است، اما با این تفاوت که ریسک و سود آن کاملاً محدود و مشخص است. این ویژگی باعث می‌شود گزینه‌ای مناسب برای کسانی باشد که به دنبال کنترل ریسک و کسب سود پایدار هستند. ساختار چندلایه این استراتژی به معامله‌گران اجازه می‌دهد با ترکیب خرید و فروش چند اختیار، بازدهی خود را در بازارهای کم‌تحرک تثبیت کنند.

 

استراتژی‌های اختیار معامله: جهت‌دار در برابر نوسانی

بازار اختیار معامله به دو نوع استراتژی اصلی تقسیم می‌شود:
استراتژی‌های جهت‌دار که معامله‌گر در آن انتظار رشد یا ریزش قیمت را دارد، مانند اسپردهای صعودی و نزولی. سود و زیان در این روش‌ها مستقیماً به جهت حرکت قیمت وابسته است و معمولاً برای دوره‌هایی با روند مشخص مناسب هستند.
در مقابل، استراتژی‌های نوسانی یا غیرجهت‌دار زمانی استفاده می‌شود که معامله‌گر نمی‌خواهد روی جهت حرکت قیمت ریسک کند و تنها می‌خواهد از تغییرات یا سکون نوسان بهره ببرد. استرادل، استرانگل و پروانه آهنی از مهم‌ترین استراتژی‌های این گروه هستند. Iron Butterfly در این میان جایگاه خاصی دارد؛ زیرا علاوه بر ساختار دقیق، ریسک آن محدود و سوددهی آن در بازاری که نوسان زیادی ندارد، کاملاً قابل اتکا است.

 

ماهیت و هدف استراتژی Iron Butterfly

استراتژی پروانه آهنی برای بازارهایی طراحی شده است که معامله‌گر انتظار دارد دارایی پایه در یک دامنه محدود نوسان کند. این روش ترکیبی از چهار قرارداد اختیار خرید و فروش است که به شیوه‌ای منظم و هدفمند اجرا می‌شوند.
ویژگی اصلی این استراتژی، محدود بودن سود و زیان است. بر خلاف استرادل که ممکن است ریسک نامحدود ایجاد کند، ساختار پروانه آهنی مانع از بروز زیان‌های سنگین می‌شود و سقف زیان دقیقی دارد. در صورتی که قیمت در زمان سررسید نزدیک قیمت اعمال میانی (ATM) باقی بماند، بیشترین سود نصیب معامله‌گر می‌شود.

 

تفاوت استراتژی استرادل و Iron Butterfly

هر دو استراتژی برای بازارهای نوسانی طراحی شده‌اند، اما تفاوت‌های قابل توجهی دارند:

 

-تعداد قراردادها

استرادل: شامل یک خرید کال + یک خرید پو
Iron Butterfly: شامل چهار قرارداد (دو فروش، دو خرید)

 

-سطح ریسک

استرادل: ریسک نامحدود
Iron Butterfly: ریسک محدود

 

-موقعیت قیمت اعمال

استرادل: هر دو قرارداد روی یک قیمت اعمال هستند
Iron Butterfly: سه قیمت اعمال دارد (بالا، میان، پایین)

 

-کاربرد

استرادل برای زمانی مناسب است که معامله‌گر انتظار حرکت شدید قیمت دارد
Iron Butterfly زمانی کاربرد دارد که نوسانات کم باشد و قیمت در یک محدوده مشخص بماند
بنابراین Iron Butterfly ساختاری محافظه‌کارانه‌تر و هدفمندتر برای بازارهای رنج دارد.

 

ساختار استراتژی Iron Butterfly

برای اجرای این استراتژی چهار موقعیت زیر ایجاد می‌شود:

۱. فروش یک اختیار خرید (Call) در قیمت اعمال میانی (ATM)
۲. فروش یک اختیار فروش (Put) در همان قیمت اعمال میانی
۳. خرید یک اختیار خرید با قیمت اعمال بالاتر (OTM)
۴خرید یک اختیار فروش با قیمت اعمال پایین‌تر (OTM)

این ترکیب دو لایه ایجاد می‌کند:
لایه وسط که فروش اختیارهاست و بیشترین پرمیوم را ایجاد می‌کند
لایه بیرونی که قراردادهای خرید هستند و ریسک را محدود می‌کنند
در صورتی که قیمت دارایی پایه نزدیک به قیمت میانی باقی بماند، سود حاصل از فروش دو اختیار ATM به‌طور کامل محقق می‌شود.

 

انواع استراتژی Iron Butterfly

 

-استراتژی Short Iron Butterfly

در این روش معامله‌گر انتظار دارد قیمت دارایی تغییر زیادی نداشته باشد.
ویژگی‌ها:
دریافت پرمیوم و کسب سود از کم‌نوسانی
بیشترین سود زمانی کسب می‌شود که قیمت در سررسید دقیقاً در قیمت اعمال میانی باشد
ریسک محدود و مشخص
این روش مناسب زمانی است که بازار آرام و بدون شوک‌های قیمتی باشد.

 

-استراتژی Long Iron Butterfly

این روش زمانی مناسب است که معامله‌گر انتظار نوسان شدید اما نامشخص دارد.
در این استراتژی:

معامله‌گر پرمیوم پرداخت می‌کند
هدف سود از حرکت شدید قیمت در یکی از دو جهت است
سود زمانی ایجاد می‌شود که قیمت به شکلی چشم‌گیر بالا یا پایین برو
ضرر محدود به پرمیوم پرداختی است
این روش نسخه‌ای کنترل‌شده‌تر از استرادل است.

 بازار مناسب برای استفاده از Iron Butterfly
این استراتژی برای بازارهای زیر مناسب است:

 

بازار رنج یا کم‌نوسان

-دوران تثبیت قیمت پس از یک حرکت بزرگ
-زمانی که خبر مهمی در کوتاه‌مدت در پیش نیست
-زمانی که انتظار دارید قیمت به قیمت میانی نزدیک باقی بماند

این استراتژی به‌ویژه در بازارهایی با دامنه محدود و رفتار قابل پیش‌بینی بسیار سودده است.

 

مزایای استراتژی Iron Butterfly

 

۱. ریسک محدود

دو اختیار خرید (Call و Put) در دو طرف قرار می‌گیرند و مانع زیان‌های نامحدود می‌شوند.

 

۲. سوددهی بالا در بازارهای خنثی

در صورت ثبات قیمت، پرمیوم دریافتی بسیار ارزشمند خواهد بود.

 

۳. مناسب برای معامله‌گران حرفه‌ای نوسان

این استراتژی بهترین گزینه برای کسانی است که روی کاهش نوسان یا ثبات قیمت شرط می‌بندند.

 

۴. نیاز به سرمایه کمتر

نسبت به خرید مستقیم دارایی پایه، به مراتب سرمایه کمتری نیاز دارد.

 

معایب استراتژی Iron Butterfly

 

۱. سود محدود

حتی در بهترین سناریو، سود حداکثری مشخص است و نمی‌توان بیشتر از آن کسب کرد.

 

۲. حساسیت زیاد به نوسان

اگر قیمت بیش از حد نوسان کند، معامله‌گر ممکن است ضرر کند.

 

۳. پیچیدگی اجرای ساختار

این استراتژی نسبت به استرادل یا اسپردهای ساده، قراردادهای بیشتری دارد و اجرای آن نیاز به مهارت بیشتری دارد.

 

نکات کلیدی برای معامله‌گران ایرانی

-انتخاب استراتژی متناسب با شرایط روز بازار بسیار اهمیت دارد
-مدیریت ریسک و وجه تضمین در بورس ایران حیاتی است
-به نقدشوندگی نمادهای اختیار معامله توجه کنی
-سررسید و قیمت اعمال را منطقی انتخاب کنید
-آموزش مستمر تنها راه موفقیت در اختیار معامله است

 

سخن پایانی

استراتژی پروانه آهنی (Iron Butterfly) یکی از ابزارهای ارزشمند برای معامله‌گرانی است که به‌دنبال کسب سود در بازارهای کم‌نوسان هستند. ساختار چندلایه و ریسک محدود این روش، آن را به گزینه‌ای جذاب در میان معامله‌گران حرفه‌ای تبدیل کرده است. با این حال، موفقیت در اجرای آن نیازمند دانش، تحلیل دقیق و انتخاب درست قیمت‌های اعمال است. در صورتی که قصد دارید با تسلط بیشتری وارد بازار اختیار معامله شوید، استفاده از خدمات مشاوره و زیرساخت‌های معاملاتی کارگزاری‌های معتبر مانند کارگزاری گنجینه می‌تواند مسیر شما را هموارتر و حرفه‌ای‌تر کند.

 

سوالات متداول